Tìm giá tị lớn nhất (GTLN) với giá trị bé dại nhất (GTNN) của biểu thức (biểu thức chứa dấu căn, biểu thức cất dấu quý hiếm tuyệt đối,...) là trong những dạng toán lớp 9 có tương đối nhiều bài kha khá khó và yên cầu kiến thức áp dụng linh hoạt trong mỗi bài toán.

Bạn đang xem: Cách tìm giá trị lớn nhất nhỏ nhất của biểu thức


Bài viết này sẽ share với các em một số trong những cách tìm giá chỉ trị lớn số 1 (GTLN, Max) với giá trị bé dại nhất (GTNN, Min) của biểu thức (biểu thức đại số đựng dấu căn, cất dấu cực hiếm tuyệt đối,...) qua một số trong những bài tập minh họa vậy thể.

° Cách tìm giá trị bự nhất, giá chỉ trị nhỏ tuổi nhất của biểu thức đại số:

* Phương pháp: (đối với biểu thức 1 biến số)

- mong muốn tìm giá trị lớn số 1 hay giá trị nhỏ dại nhất của một biểu thức ta có thể chuyển đổi biểu thức thành dạng: A2(x) + const ;(A biểu thức theo x, const = hằng số).

* ví dụ như 1: mang đến biểu thức: A = x2 + 2x - 3. Tìm GTNN của A.

° Lời giải:

- Ta có: A = x2 + 2x - 3 = x2 + 2x + 1 - 1 - 3 = (x + 1)2 - 4

- vì chưng (x + 1)2 ≥ 0 ⇒ (x + 1)2 - 4 ≥ -4 

 ⇒ A ≥ - 4 dấu bởi xảy ra, tức A = - 4 ⇔ x + 1 = 0 ⇔ x = -1

- Kết luận: Amin = -4 khi và chỉ khi x = -1.

* lấy một ví dụ 2: Cho biểu thức: A = -x2 + 6x - 5. Kiếm tìm GTLN của A.

° Lời giải:

- Ta có: A = -x2 + 6x - 5 = -x2 + 6x - 9 + 9 - 5 = -(x - 3)2 + 4 = 4 - (x - 3)2

- vì chưng (x - 3)2 ≥ 0 ⇒ -(x - 3)2 ≤ 0 ⇒ 4 - (x - 3)2 ≤ 4

 ⇒ A ≤ 4 dấu bằng xảy ra, tức A = 4 ⇔ x - 3 = 0 ⇔ x = 3

- Kết luận: Amax = 4 khi còn chỉ khi x = 3.

* lấy ví dụ như 3: Cho biểu thức: 

*

- kiếm tìm x để Amax; tính Amax =?

° Lời giải:

- Để A đạt gía trị lớn số 1 thì biểu thức (x2 + 2x + 5) đạt giá trị bé dại nhất.

- Ta có: x2 + 2x + 5 = x2 + 2x + 1 + 4 = (x + 1)2 + 4

- Vì (x + 1)2 ≥ 0 đề xuất (x + 1)2 + 4 ≥ 4 

 dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi x + 1 = 0 ⇔ x = -1

 Vậy

*

 

*

*

° Cách tìm giá chỉ trị phệ nhất, giá chỉ trị nhỏ nhất của biểu thức cất dấu căn:

* Phương pháp: (đối với biểu thức 1 phát triển thành số)

- cũng giống như như phương pháp tìm ở cách thức trên, vận dụng tính chất của biểu thức ko âm như:

 

*
 hoặc 
*

- vết "=" xảy ra khi A = 0.

* lấy một ví dụ 1: Tìm GTNN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta thấy: 

*
 

 

*

 Vì (x - 1)2 ≥ 0 ⇒ 2(x - 1)2 ≥ 0 ⇒ 2(x - 1)2 + 3 ≥ 3

 nên 

*
 dấu "=" xảy ra khi x - 1 = 0 ⇔ x = 1

*

* ví dụ 2: Tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có: 

*

 

*

 Vì (x - 1)2 ≥ 0 ⇒ -3(x - 1)2 ≤ 0 ⇒ -3(x - 1)2 + 5 ≤ 5

 nên 

*
 dấu "=" xẩy ra khi x - 1 = 0 ⇔ x = 1

 

*

* ví dụ 3: Tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có:

*

 

*

 

*

 

*

 

*
 nên giá bán trị nhỏ tuổi nhất của B là 
*
 đạt được khi:

 

*

* lấy ví dụ như 4: Tìm GTLN của biểu thức:

*

° Lời giải:

- Điều kiện: x≥0

- Để A đạt giá chỉ trị lớn nhất thì 

*
 đạt giá chỉ trị nhỏ nhất

- Ta có: 

*

 

*

 Lại có: 

*
*

 Dấu"=" xảy ra khi 

*

*

*

- Kết luận: GTLN của A = 4/7 lúc x = 1/4.

° Cách tìm giá trị to nhất, giá chỉ trị nhỏ dại nhất của biểu thức đựng dấu cực hiếm tuyệt đối:

* Phương pháp: (đối cùng với biểu thức 1 biến hóa số)

- vấn đề này cũng chủ yếu nhờ vào tính không âm của trị tuyệt đối.

* ví dụ như 1: kiếm tìm GTLN của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- Ta có: |2x - 2| ≥ 0 ⇔ -|2x - 2| ≤ 0 ⇔ 5 -|2x - 2| ≤ 5

 Dấu "=" xảy ra khi |2x - 2| = 0 ⇔ 2x - 2 = 0 ⇔ x = 1

 Vậy Amax = 5 ⇔ x = 1

* ví dụ 2: Tìm GTNN của biểu thức: A = |9 - x| - 3

° Lời giải:

- Ta có: |9 - x| ≥ 0 ⇔ |9 - x| ≥ 0 ⇔ |9 - x| - 3 ≥ -3

Dấu "=" xẩy ra khi |9 - x| = 0 ⇔ 9 - x = 0 ⇔ x = 9

 Vậy Amin = -3 ⇔ x = 9

Như vậy, những bài toán trên dựa trên các biến đổi về dạng tổng hoặc hiệu của biểu thức không âm (bình phương, trị tuyệt đối,...) cùng hằng số để tìm ra lời giải. Thực tế, còn nhiều bài toán phải áp dụng bất đẳng thức Cauchy (Cosi) mang đến hai số a, b không âm: 

*
 (Dấu "=" xẩy ra khi a =b) hay vận dụng bất đẳng thức cất dấu cực hiếm tuyệt đối:
*
 (dấu "=" xảy ra khi và chỉ khi a.b≥ 0); 
*
, (dấu "=" xẩy ra khi và chỉ còn khi a.b≤ 0).

Xem thêm: Cách Giải Hệ Phương Trình Đối Xứng Loại 1 Cực Hay, Chuyên Đề: Hệ Phương Trình Đối Xứng

* lấy một ví dụ 1: Tìm giá bán trị bé dại nhất của biểu thức: 

*

° Lời giải:

- vày a,b>0 nên 

*

- Áp dụng bất đẳng thức Cauchy (còn call là bất đẳng thức đối chiếu giữa trung bình cộng và mức độ vừa phải nhân AM-GM (Arithmetic Means - Geometric Means)).